Wetenschappelijke onderbouwing

Positieve psychologie

Volgens de ‘verbreed-en-bouw-theorie’ uit de positieve psychologie geeft het ervaren van positieve emoties mensen meer veerkracht. Dit geldt ook als hun persoonlijke omstandigheden tijdelijk ongunstig zijn. Ook zorgen positieve emoties ervoor dat men zijn blik verruimt en creatiever wordt in het vinden van oplossingen.

Zie B.L. Fredrickson, ‘The Broaden-and-build theory of positive emotions‘, Philosophical Transactions of the Royal Society London B, 359 (2004), pp. 1367 – 1377.

Positieve gezondheid

Het begrip positieve gezondheid komt voort uit onderzoek van de arts Machteld Huber, die vaststelde dat gezondheid niet zozeer de afwezigheid van ziekte is, maar het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan en daarbij zelf de regie te voeren.

Zie www.iph.nl.

 

Kunst en welzijn

De WHO publiceerde in november 2019 een meta-onderzoek naar ruim 900 publicaties over de bijdrage die actieve of receptieve kunstbeoefening kan leveren aan de gezondheid.

Actieve kunstbeoefening is zelf iets doen of maken, en receptieve kunstbeoefening is kijken naar beeldende kunst, theater of dans of luisteren naar muziek.

Het rapport onderscheidt twee gebieden: enerzijds ziektepreventie en de bevordering van gezondheid en welzijn. Anderzijds de behandeling van of het omgaan met somatische of psychische aandoeningen. Voor ons project is vooral de werking van kunst voor preventie en welzijn relevant, waaronder we ook rekenen het voorkómen dat bestaande psychische aandoeningen verergeren.

In het algemeen geldt dat regelmatig kunst beoefenen of ondergaan als voordelen heeft:

E

Het geeft veerkracht

E

Het bevordert vitaliteit, doelgerichtheid en de algehele levenskwaliteit

E

Het helpt bij het omgaan met en voorkomen van stress

Verder kan worden onderscheiden tussen de werking van kunst in sociaal verband en voor het individu.

Het in groepsverband beoefenen van een kunstvorm:

E

Gaat eenzaamheid en sociaal isolement tegen

E

Bevordert prosociaal gedrag en samenwerking

E

Zorgt voor gedeelde aandacht en motivatie

E

Geeft gedeelde succeservaringen

E

Geeft sociaal bewustzijn en een groepsidentiteit

E

Geeft gelegenheid tot vaardigheden opdoen en capaciteiten opbouwen, wat ten goede komt aan bemiddelbaarheid op de arbeidsmarkt

Voor het individu heeft actief een kunst beoefenen als voordelen:

E

Het bevordert het creatief denken en probleemoplossend vermogen

E

Het bevordert zijn gevoel van eigenwaarde, zelfvertrouwen en zelfwaardering

E

Het bevraagt overtuigingen en herziet die zonodig

Wie kunst receptief beoefent, dus regelmatig kunst ziet, hoort of ondergaat:

E

Ervaart positieve emoties zoals voldoening, controle en autonomie

E

Heeft een grotere kans op het ervaren van betekenis en een doel in het leven

Natuur en welzijn

Al sinds de jaren tachtig wordt er onderzoek gedaan naar de positieve effecten van natuurbeleving. Inmiddels tonen meer dan duizend studies aan dat tijd doorbrengen in de natuur bevorderlijk is voor de fysieke en psychische gezondheid. De website www.natuuroprecept.nl, opgezet door omgevingspsycholoog en hoogleraar natuurbeleving (RUG) Agnes van den Berg, de stichting Nature for Health en het IVN, biedt hierover achtergrondinformatie. Zij willen stimuleren dat zorgprofessionals vaker natuurbeleving aanbevelen bij hun patiënten.

Zie voor een overzicht van studies: G.N. Bratman, C.B. Anderson, M.G. Berman e.a., ‘Nature and mental health: An ecosystem service perspective‘, Science Advances, vol. 5, nr. 7, 24 juli 2019.

Zie ook J. Robbins, ‘Ecopsychology: How Immersion in Nature Benefits Your Health‘, Yale Environment 360, 9 januari 2020.

Volgens dit onderzoek is twee uur per week in de natuur nodig om positieve effecten te hebben: klik hier.

Veel informatie is te vinden op de website van Agnes van den Berg.

Contact

Deze website is beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en algemene voorwaarden zijn hierop van toepassing.

KNW is mogelijk gemaakt door

Sponsor